Pięciornik krzewiasty - letnia ozdoba ogrodu

Pięciorniki krzewiaste (Potentilla frutikosa) należą do jednych z najdłużej kwitnących krzewów lata, a za razem mało wymagających. Są to krzewy o zwartym pokroju i dosyć małych rozmiarach, w zależności od odmiany od 0,5 do 1-1,5m wysokości. Polecam do każdego ogrodu, zwłaszcza na słabe gleby. 

pięciornik krzewiasty 'Goldfinger'

pięciornik krzewiasty 'Goldteppich'

pięciornik krzewiasty 'Abbotswood'

pięciornik krzewiasty 'Pink Beauty'

pięciornik krzewiasty 'Annette'

Liście 

Drobne, eliptyczne, ciemnozielone, od spodu jaśniejsze.

Kwitnienie 

Bardzo długie kwitnienie: od czerwca do października. Kwitnie na pędach jednorocznych. Kwiaty żółte, pomarańczowe, herbaciane, kremowe, białe, różowe.

Zastosowanie

Roślina do sadzenia w grupach, na rabaty, nieformowane niskie żywopłoty, jako roślina okrywowa.

Stanowisko

Stanowisko słoneczne, gleby średnio wilgotne.

Uprawa

Łatwe w uprawie, nie mają specjalnych wymagań.

Cięcie

W celu zachowania obfitego kwitnienia i regularnego pokroju należy przycinać wiosną (koniec marca/początek kwietnia) na wysokość 15-20 cm.

 

Zwalczanie mączniaka prawdziwego

Mączniak prawdziwy pojawia się na wielu gatunkach drzew, krzewów, bylin, a nawet na trawnikach. Biało-szary nalot (czyli grzybnię) można zauważyć na  głównie na młodych liściach i pędach: klonów (zwłaszcza pospolitych), dębów, jabłoni, berberysów, tawuł, pięciorników, róż, karagany, lilaków, azalii, powojników i innych gatunków. Choroba pojawia się wiosną na młodych przyrostach oraz późnym latem po okresie wysokiej wilgotności. Rozwojowi grzyba sprzyja duża wilgotność powietrza, opady i chłodne lato z temperaturą 18-25 stopni C.

mączniak prawdziwy na berberysie ottawskim

Rośliny zainfekowane mączniakiem wolniej rosną i są mniej dekoracyjne, przez biały nalot i czarne plamy na liściach, pędach, a nawet kwiatach.

Rozwój choroby: 

Wiosną na młodych liściach pojawia się biały watowaty nalot, który potem ciemnieje do barwy szarej i jest bardziej zbity, jesienią na liściach widać czarne, okrągłe plamy (otocznie).

Zwalczanie:

Oprysk preparatami grzybobójczymi, np. Topsin M 500 SC, Score 250 EC, Triotar 800 SC, Amistar 250 SC, Baycor 25 WP po zauważeniu pierwszych objawów, ponieważ przy zbyt późnym oprysku zabieg jest dużo miej skuteczny.

Budleja Dawida - motyli krzew

Budleje Dawida (Buddleja davidii) produkowane są w wielu odmianach o kwiatach białych, różowych, bordowych czy fioletowych i obok pięciorników są jednymi z najdłużej kwitnących krzewów. Zdobią one bowiem ogród przez całe lato i jesień, długimi, podobnymi do bzów kwiatostanami i wabią motyle, co jest niewątpliwie ich dodatkową zaletą. Są to duże krzewy, osiągające w zależności od odmiany, od 1 do 3 m wysokości i szerokości.

budleja Davida - motyli krzew

budleja Davida 'Pink Delight'

budleja Davida - kwiatostany

budleja Davida - pokrój

Budleje są łatwe w uprawie, wymagają miejsc słonecznych, preferują gleby żyzne, jak wiele innych obficie kwitnących krzewów (np. hortensje). Jedynym mankamentem jest przemarzanie zwłaszcza najmłodszych roślin w czasie surowych, bezśnieżnych zim. Przykładem może być ubiegła zima 2011/2012, kiedy to do około 10 stycznia temperatury były dodatnie (do +5 stopni) i rośliny nie przygotowały się właściwie do mrozów, a potem przyszedł bardzo silny mróz (-25 i poniżej) i wiele nawet starszych krzewów niestety przemarzło. Pamiętam budleję, która 5 stycznia miała już młode liście i kilkucentymetrowe przyrosty - zmarzła w całości. Jednak ta sytuacja była dosyć nietypowa i na pewno nie warto rezygnować z sadzenia budleji. Starsze krzewy dosyć dobrze regenerują uszkodzenia mrozowe i wiosną po krótkim przycięciu wypuszczają młode pędy. Warto przykrywać natomiast młode rośliny przez pierwsze 2-4 zimy.

Pokrój

Pokrój krzewiasty, odwrotnie stożkowaty. Wysokość: 1-3 m, przy podobnej szerokości - w zależności od odmiany.

Liście 

Liście wąskie, eliptyczne, zaostrzone, ciemnozielone, od spodu omszone i jaśniejsze.

Kwitnienie 

Bardzo długie kwitnienie: od czerwca do października. Kwitnie na pędach jednorocznych. Kwiaty białe, różowe, bordowe i fioletowe w długich kwiatostanach. Kwiaty pachnące - wabią motyle.

Zastosowanie

Roślina soliterowa - do sadzenia pojedynczo. Niezwykle efektowna przy domu czy tarasie.

Stanowisko

Gleby żyzne, przepuszczalne, stanowisko słoneczne. Miejsce osłonięte od silnych wiatrów.

Uprawa

W surowe zimy może przemarzać zwłaszcza na wschodzie kraju. Z powodzeniem uprawiany na zachodzie Polski. Dobrze okryć na zimę, np. liśćmi, zwłaszcza młode rośliny - pierwsze 2-4 zimy. 

Cięcie

W celu zachowania obfitego kwitnienia należy na bieżąco (w ciągu lata) wycinać przekwitnięte kwiatostany. Natomiast wiosną (w kwietniu) wyciąć pędy suche, przemarznięte, przyciąć młodą roślinę w celu rozkrzewienia na około 20 cm, natomiast starsze egzemplarze dobrze jest odmłodzić co kilka lat, poprzez cięcie na wysokość 40-50 cm. Przy znacznym przemarznięciu starszych roślin, również przycina się je na 20 cm.

Wiąz holenderski 'Wredei' - Ulmus hollandica 'Wredei'

Bardzo efektowne drzewo o niewielkich rozmiarach i wąskiej koronie, odpowiednie do małych ogrodów, przedogródków, donic, a także parków. Ozdobne liście - żółto-zielone wyróżniają drzewo na tle zielonych liści innych roślin. Liście najbardziej intensywną żółtą barwę mają wiosną, natomiast latem zmieniają barwę na jasno zielone. Najbardziej zielenieją w miejscach cienistych.

wiąz holenderski 'Wredei' - pokrój

wiąz holenderski 'Wredei' -liście wiosną

wiąz holenderski 'Wredei' -liście latem

Pokrój

Wysokość: 6-7 m, szerokość: 2-3 m pokój: wąska, odwrotnie stożkowata korona.

Liście 

Liście - żółto-zielone, piłkowane i lekko poskręcane.

Zastosowanie

Roślina soliterowa - do sadzenia pojedynczo, do kolekcji roślin. Odpowiednia zarówno do gruntu, jak i donic. Jako akcent kolorystyczny.

Stanowisko

Gleby żyzne, preferuje miejsca słoneczne.

Projekt rabaty bylinowej w miejscu częściowo zacienionym

Jest to wprawdzie południowa strona domu, jednak ze względu na zlokalizowany tuż za rabatą drewniany, lity płot teren przez większość dnia jest właściwie zacieniony z wyjątkiem godzin porannych.

 

 
Rabata bylinowa złożona z roślin zarówno o ozdobnych liściach, jak i kwitnących jest niezwykle dekoracyjna w sąsiedztwie tarasu.

Byliny zostały urozmaicone krzewami znoszącymi zacienienie: hortensją bukietową (bardzo ozdobne kwiatostany przez całe lato) i cisem pośrednim w odmianie 'Hicksii' (zimozielony). 

Kompozycję uzupełniają pnącza posadzone przy płocie: winobluszcz pięciolistkowy oraz hortensja pnąca. 

Nad całością dominuje wiąz holenderski w odmianie 'Wredei', który jest bardzo dekoracyjny z powodu żółto-zielonych liści i nadaje się do niewielkich założeń ze względu na wąską koronę, dorastającą do 2-3 m szerokości.









Wykaz gatunków:


Drzewo liściaste
wiąz holenderski 'Wredei' - Ulmus hollandica 'Wredei'


Krzew liściasty
hortensja bukietowa 'Limelight' - Hydrengea paniculata 'Limelight'


Krzew iglasty
cis pośredni 'Hicksii' - Taxus x media 'Hicksii'


Byliny
funkia Siebolda - Hosta sieboldiana
ostróżka ogrodowa 'Black Knight' - Delphinium x cultorum 'Black Knight' 
tawułka Arendsa 'Snowstar' - Astilbe arendsii 'Snowstar'
kosaciec syberyjski - Iris sibirica
parzydło leśne - Aruncus dioicus


Roślina dwuletnia
naparstnica purpurowa - Digitalis purpurea


Pnącza
winobluszcz pięciolistkowy - Parthenociccus quinquefolia
hortensja pnąca - Hydrangea petiolaris

Obrzeża wokół trawnika i rabat

Wybór obrzeża, które będzie oddzielało trawnik od rabat ma znaczący wpływ na końcowy wygląd ogrodu. Można zostawić trawnik bez obrzeża, jednak wówczas trzeba będzie odcinać go 2-3 razy w roku, żeby darń nie przerastała w rabaty, bo taki powygryzany trawnik nie wygląda dobrze. Prawidłowo zamocowane obrzeże ułatwi późniejszą pielęgnację trawnika. Nawet jeśli część darni przez nie przerośnie, to i tak łatwiej ją wyrwać czy odciąć do obrzeża.

Plastikowe, faliste obrzeża w kolorze zielonym albo brązowym są tanie, jednak ich kwestia estetyczna pozostawia wiele do życzenia. Podobnie z gotowymi drewnianymi palisadami z półkołków (rolborderami) - muszą być zamontowane w odpowiednim miejscu. Pasują do naturalistycznych, rustykalnych założeń, rabat bylinowych. Na pewno nie będą podkreślały walorów nowoczesnej architektury.

Sprawdzony sposób, to montaż czarnego obrzeża plastikowego, które mocuje się na poziomie gruntu. Oddziela ono trawnik i jest praktycznie nie widoczne. W handlu dostępne są gotowe systemy, np. VarioBord, Easybord, Mutli Bord (producent www.galabord.pl), Eko-bord UNI (producent www.ekobord.pl). Rozwiązania te są bardzo łatwe w montażu - poszczególne przęsła mocuje się do gruntu specjalnymi szpilkami. Można z nich tworzyć różne kształty: linie proste, łuki, a nawet koła.

VarioBord 45 - źródło: galabord.pl

Innym bardzo ozdobnym, jednak nieco droższym rozwiązaniem jest zamocowanie wokół trawnika obrzeża z kostki naturalnej, betonowej albo krawężników stylizowanych. Wykorzystać do tego należy materiał, który będzie nawiązywał do już użytych na działce, np. przy wokończeniu domu czy nawierzchni - żeby nie wprowadzać zbyt wielu materiałów. Przykładowe rozwiązania to 1 rzędowa opaska z kostki granitowej, cegły klinkierowej czy kostki betonowej stylizowanej. Kostkę należy zamocować na zaprawie betonowej grubości 4-5 cm i szerokości kostki. Szerokość betonu nie powinna być większa niż kostki, ponieważ będzie powodowała przesychanie brzegu trawnika.
 

kostka granitowa szara jako obrzeże trawnika

cegła klinkierowa jako obrzeże trawnika

Dla ułatwienia późniejszej pielęgnacji trawnika obrzeże z kostki czy krawężnika należy zamocować na tej samej wysokości, co rośnie darń. Jeżeli kostka zostanie zamontowana wyżej niż poziom trawnika, wówczas nie będzie można dojechać kosiarką do samego brzegu, bo ostrza będą uderzały o obrzeże, a po każdym koszeniu trzeba docinać brzegi trawnika nożycami.

Kielichowiec wonny - oryginalny i niebezpieczny

Kielichowiec wonny (Calycanthus floridus) 

 

Krzew o luźnym, ażurowym pokroju pochodzacy z Ameryki Północnej. Oryginalny ze względu na wielopłatkowe kwiaty bordowo-brązowe o zapachu owocowym. Niektórym zapach przypomina truskawki (stąd angielska nazwa "truskawkowy krzew''), innym jabłka albo przyprawy korzenne. Pachnąca jest również kora oraz liście po roztarciu - zapachem roślina przypomina goździki.

kielichowiec  wonny

kielichowiec wonny - kwiaty, liście

kielichowiec wonny - kwiat

kielichowiec wonny - kwiaty

kielichowiec wonny - liście

Pokrój

Wysokość: 1,5-2,5 m, szerokość: 2 m pokój krzewiasty, luźny, ażurowy.

Liście 

Duże, eliptyczne 6-12 cm długości, ciemnozielone, z wierzchu błyszczące od spodu miękko omszone. Jesienią liście przebarwiają się na kolor złocisto-żółty. Trujące zawierają cyjanowodór (kwas pruski).

Kwitnienie 

Kwiaty bordowo-brązowe kielichowate, wielopłatkowe, średnicy około 5 cm pojawiają się głównie pod koniec czerwca i w lipcu, czasem krzew powtarza kwitnienie do września, ale już nie tak obficie. 

Owoce 

Owoce trujące, zawierają alkaloidy, jednak w naszym klimacie rzadko się zawiązują. 

Zastosowanie

Roślina soliterowa - do sadzenia pojedynczo, do kolekcji roślin.

Stanowisko

Gleby żyzne, wilgotne, stanowisko słoneczne do półcienistego. Miejsce osłonięte od silnych wiatrów.

Uprawa

W surowe zimy może przemarzać zwłaszcza na wschodzie kraju. Z powodzeniem uprawiany na zachodzie Polski. Dobrze okryć na zimę, np. liśćmi, zwłaszcza młode rośliny - pierwsze 2-3 zimy. 

Cięcie

W celu zachowania zwartego pokroju należy przyciąć po kwitnieniu - w lipcu. Skrócić pędy z przekwitniętymi kwiatami.