niedziela, 4 czerwca 2017

„Mój buraczku, mój czerwony…” czyli burak liściowy na balkonie

Burak liściowy zwany również boćwiną ma wprawdzie buraczkowe liście, ale są one dłuższe i bardziej karbowane niż u tradycyjnych buraków, a łodygi (czyli ogonki liściowe) bardziej przypominają rabarbar i teraz główna różnica: burak liściowy nie ma bulwy.

Warzywo to jest znane już od starożytności, jednak w naszych warzywnikach gości jeszcze dosyć rzadko. Bardziej popularny jest w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych, a u nas dopiero staje się modny. Dużą zaletą buraka liściowego jest niewątpliwie jego krótka, bo trwająca trwająca 8 - 12 tygodni wegetacja. Daje nam to możliwość uprawy buraków liściowych jako przedplon albo poplon. Rośliny te też są mniej wrażliwe na mróz niż buraki ćwikłowe, więc możemy je wysiewać do gruntu wcześniej, bo już w kwietniu, a buraki na zbiór późny możemy zbierać aż do zimy. Liście buraków naciowych są bardziej pomarszczone niż ćwikłowych, a ich nerwy grubsze i przeważnie mocniej wybarwione. 

Wielką popularność zdobywają odmiany o ogonkach liściowych wybarwionych na różne kolory od fioletu poprzez pomarańczowe do żółtych. Buraki liściowe mają bardzo dużą zawartość białka oraz witaminy C, wapnia i żelaza. W kuchni buraki liściowe dusimy podobnie jak szpinak i mamy świetne warzywo albo farsz do pierogów, naleśników i innych dań. Świetnie smakuje również duszony z serem feta - sprawdzone. 

burak liściowy, fot. oazazieleni.pl

UPRAWA W OGRODZIE

Burak liściowy nie ma specjalnych wymagań glebowych, ale nie ma sensu uprawiać go na lekkim piasku albo ciężkiej glinie. Buraki te możemy wysiewać do gruntu od połowy kwietnia do końca czerwca w rzędach zlokalizowanych co 30-40 cm. Po wzejściu rośliny przerywamy, pozostawiając siewki co około 5-8 cm, a po drugim przerwaniu rośliny powinny znajdować się co 20-25 cm. Wyrywane roślinki oczywiście zjadamy. Buraki liściowe możemy uprawiać również z rozsady, którą wysiewamy w marcu, a roślinki po wzejściu przesadzamy do doniczek o średnicy około 5 cm. W połowie kwietnia sadzonki wysadzamy w warzywniku. W czasie uprawy warzywa regularnie odchwaszczamy i podlewamy. Buraki liściowe w zależności od terminu wysiewu zbieramy od czerwca do mrozów wycinając po kilka liści z każdej rośliny na wysokości około 2-3 cm nad ziemią.

CIEKAWE ODMIANY

‘Rhubarb Chard’ – bardzo pięknie wyglądająca odmiana z zielonymi liśćmi oraz intensywnie czerwonymi nerwami i ogonkami liściowymi;

 ‘Lukullus’ – najczęściej spotykana u nas odmiana, właściwie bardziej przypomina szpinak niż buraki, bo nie ma nic w buraczkowym kolorze. Liście są długie, pomarszczone i jasnozielone, a ogonki liściowe kremowobiałe;

'Bright Lights' -  odmiana bardzo oryginalna, w której ogonki liściowe są wybarwione na różne kolory, świetnie wygląda lekko podduszona na oliwie. 

 
WARUNKI UPRAWY NA BALKONIE I TARASIE

Buraki liściowe ją jednym z warzyw, które możemy wysiać na balkonie, ale koniecznie bardzo słonecznym.

 
burak liściowy w uprawie balkonowej, fot. oazazieleni.pl 

NASŁONECZNIENIE
Dla uprawy warzyw najlepszy będzie balkon od strony południowej albo zachodniej. Balkony wychodzące na wschód i północ mają zbyt mało światła i z pewnością buraki się nie udadzą.  

DONICE
Donice mogą być plastikowe, ceramiczne albo drewniane. Nawet w ozdobnych wiklinowych czy metalowych możemy wyhodować ulubione zielone przysmaki. Wystarczy wysokość około 20 cm i podobna szerokość. Oczywiście im więcej, tym lepiej. Każda donica musi mieć jednak  otwór umożliwiający odpływ nadmiaru wody. Jeżeli kupiliśmy donicę bez odpływu, to musimy wywiercić 2-4 dziurki o średnicy około 5 mm. Na dnie donicy układami około 2-3 cm drenażu. Najlepiej z keramzytu, czyli spieczonej glinki, która jest bardzo lekka dzięki porowatej strukturze i powietrznym przestrzeniom. Materiał ten jest odpowiedni na balkony na tarasy i na stropach, ponieważ jest dużo lżejszy w porównaniu ze żwirem. W dużych donicach warto nad warstwą drenażu umieścić włókninę (czarną, ogrodową o gramaturze 50g/m2), która pozwoli uniknąć zamulenia drenażu przez ziemię.


ZIEMIA
Ziemia dla uprawy buraków i innych warzyw musi być żyzna i przepuszczalna. Zakupione gotowe podłoże do roślin balkonowych warto wzbogacić kompostem i wymieszać jeszcze z piaskiem albo keramzytem. Zabiegi te pozwolą dodatkowo użyźnić nasze podłoże oraz zwiększyć dostęp tlenu do korzeni. Gotowe podłoża ogrodnicze przepuszczają mniej powietrza do korzeni, bo przeważnie mają w swoim składzie zbyt dużo materii organicznej, np. torfu, który jest lekki i tani w transporcie. Po posadzeniu roślin ziemia szybko się zbryla, a po przesuszeniu już traci częściowo swoje właściwości gromadzenia wody. W uprawie balkonowej na wierzch ziemi zawsze wysypuję jeszcze małą warstwę keramzytu, który ogranicza rozchlapywanie ziemi w czasie ulewnego deszczu. 


PIELĘGNACJA

PODLEWANIE
Podstawową pielęgnacją jest właśnie podlewanie, ponieważ w donicach warzywa przesychają dużo szybciej niż w gruncie. W suche i upalne dni w zależności od wielkości donic i ich wystawienia na słońce powinniśmy je podlewać nawet dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Jeśli macie duże balkony czy tarasy, a noszenie konewek wody jest kłopotliwe, polecam zamontowanie systemu nawadniającego dedykowanego na balkony i trasy. Wodę możemy wyprowadzić na balkon z kuchni w listwie przypodłogowej. Jest to rozwiązanie bardzo praktyczne i łatwe w realizacji.

NAWOŻENIE

Warzywa przeważnie są bardzo żarłoczne. Dlatego wysadzamy je w żyzną ziemię. W czasie wzrostu przeważnie wymagają one uzupełnienia substancji pokarmowych. Najlepsze będą nawozy organiczne na bazie naturalnych biohumusów bez syntetycznych dodatków. W ten sposób dostarczamy roślinom składniki bardzo łatwo przyswajalne i nie grozi mam przenawożenie nawozami sztucznymi. 

burak liściowy, fot. oazazieleni.pl