czwartek, 23 lutego 2017

Pąki i pączki

Dziś przy tłustym czwartku temat smaczny, szybki i przyjemny. Pomysł podrzuciła mi Iza, której serdecznie dziękuję. 

pąki bzu lilaka, fot. oazazieleni.pl

Czytając teksty dotyczące tematyki ogrodowej często możemy znaleźć wyrażenia "młode pączki drzew", czy "krzewy wypuściły pączki". Jeszcze częściej słyszymy zachwyty nad "pięknymi pączkami kwiatów", bo czy można przejść obojętnie obok kwitnących piwonii? Ale czy na pewno są to pączki? Raczej nie. Botanicznie pąki to zawiązki pędów ze stożkiem wzrostu, zawiązkami liści i kwiatów, a pączki to tradycyjne, pyszne, kuliste i lekko spłaszczone wyroby cukiernicze z ciasta drożdżowego, smażone w głębokim tłuszczu na kolor brązowo-złoty, obowiązkowo z jaśniejszą obwódką.

pączki, fot. oazazieleni.pl

Zastanawiam się tylko czy rozróżniamy więcej rodzajów pąków czy pączków. Mamy pąk szczytowy, pąki boczne, śpiące, kwiatowe, liściowe i mieszane, pąki nagie i z łuskami. Możemy wyróżnić pąki o różnym kształcie: stożkowate, kuliste, półkuliste i owalne, ale czy to więcej niż rodzajów pączków?

Pączki z marmoladą, z konfiturą różaną czy adwokatem stanowią tradycyjny program obowiązkowy w czasie dzisiejszego święta. Z roku na rok wzrasta też zainteresowanie pączkami bezglutenowymi i z różnych rodzajów mąki, co jest ponoć nie tylko zdrowe, ale i modne. Znajdziemy również pączki bez cukru, bez jajek, tylko czy to nadal będą pączki. Przeczytałam, że dawniej pączki pieczono twardsze i nadziewano je słoniną, to dopiero były bomby kaloryczne. Jeśli do szerokiego wyboru pączków dodamy jeszcze wariacje związane z donatami, to tych cukierniczych będzie na pewno więcej. 

niedziela, 19 lutego 2017

Oczary - rośliny kwitnące zimą

Przyszedł czas na prezentację kolejnych niezwykle oryginalnych pod względem terminu kwitnienia gatunków z cyklu rośliny kwitnące zimą. Tym razem to oczary (Hamamelis), pisałam już o nich kiedyś w tekście Oczarowana oczarami.

Kwitną one w zależności od przebiegu zimy od stycznia do marca. Najczęściej spotykamy kwiaty żółte, jednak pięknie i niezwykle oryginalnie prezentują się również odmiany o kwiatach pomarańczowych, czerwonych i bordowych. Niektóre z gatunków dodatkowo pięknie pachną. Kwiaty mają podłużne i lekko pofalowane płatki, po cztery w każdym kwiatku. Po kwitnieniu rośliny wypuszczają duże, podobne do leszczyny liście. Przez całe lato są zielone. Ponownie oczary zachwycą nas jesienią w czasie wybarwiania liści, które przemienią się z zieleni w żółto-pomarańczowo-bordowy kolor. 

oczar omszony, fot. oazazieleni.pl

Zastosowanie

Wspomniane oczary rosną powoli, a docelowo osiągają wysokość i szerokość kilku metrów, do tego nie przepadają za cięciem. Powinniśmy więc przewidzieć dla nich trochę więcej miejsca i nie sadzić zbyt blisko innych szybko rosnących roślin. Między dużymi krzewami powinnyśmy zachować przynajmniej odległość 1,5-2 m. 


Towarzystwo dla oczarów

Oczary jako rośliny kwitnące zimą najlepiej wyglądają w sąsiedztwie gatunków zimozielonych, które utworzą piękne tło dla ich delikatnych kwiatów. Doskonałym sąsiadem będzie mahonia pospolita (Mahonia aquifolium), laurowiśnia wschodnia (Prunus laurocerasus), iglasty żywopłot z ciętych cisów, ewentualnie żywotników i cyprysików. Iglaki te najlepiej będą wyglądały jako blok, a nie pojedyncze egzemplarze. 

Krzewy te możemy zestawiać również z gatunkami o ozdobnych pędach, które zimą będą przepięknie wybarwione i widoczne przez brak liści. Kolorowe pędy mają między innymi derenie i złotlin japoński.
- czerwone pędy - dereń biały 'Sibirica' (Cornus alba 'Sibirica');
- żółte pędy - dereń rozłogowy 'Flaviramea' (Cornus sericea 'Flaviramea');
- bordowe pędy - dereń biały 'Kesselringii' (Cornus alba 'Kesselringii');
- zielone pędy - złotlin japoński (Kerria japonica).

Innym dobrym towarzystwem będą krzewy i byliny kwitnące zimą oraz na przedwiośniu, czyli: wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), kalina wonna (Viburnum farreri), a także runo z ciemierników (Helleborus),  barwinków (Vinca), wrzośców (Erica).

Nie zapominajmy jednak, że oczary są bardzo ozdobne głównie zimą i na przedwiośniu  w czasie kwitnienia oraz jesienią w czasie przebarwiania liści. Wiosną i latem to wysokie krzewy o stosunkowo dużych liściach, które mogą być z kolei tłem dla innych kwitnących krzewów i bylin. 


oczar omszony, fot. oazazieleni.pl
Sadzenie

Oczary wymagają żyznego i przepuszczalnego podłoża o lekko kwaśnym odczynie. Ziemię ogrodową dobrze wzbogacić kompostem, obornikiem i odrobiną kwaśnego torfu. Stanowisko nie może być zbyt suche, nie dopuszczalne jest również sadzenie oczarów w zastoiskach wody. Dla tych roślin najlepsze jest słoneczne albo półcieniste miejsce.

Pielęgnacja

Oczary nie lubią cięcia i praktycznie go nie wymagają z wyjątkiem wycinania pędów złamanych i obumarłych oraz wycinania po kwitnieniu najsłabszych gałęzi. Po posadzeniu nie powinniśmy ingerować w ich system korzeniowy. Najlepiej teren wokół wysypać ściółką grubości 5 cm z kory sosnowej albo zrębków drzewnych, która w sezonie zapewni roślinom większą wilgotność gleby, a zimą ochroni system korzeniowy przed mrozami. Dla prawidłowego wzrostu i pięknego kwitnienia nie powinniśmy już ich później przesadzać, czyli od razu wybieramy docelowe miejsce. Krzewy nawozimy wiosną każdego roku nawozami wieloskładnikowymi, a w czasie niedoborów wody regularnie podlewamy. 

Gatunki oczarów:
- oczar omszony (Hamamelis molis), oczar chiński - jeden z najczęściej spotykanych, ma żółte i pięknie pachnące kwiaty;
- oczar wirginijski (Hamamelis virginiana) - gatunek pochodzący z Ameryki Północnej, rośnie powoli, ma żółte i lekko pachnące kwiaty;
- oczar pośredni (Hamamelis x intermedia) - należą do niego odmiany m. in. o czerwonych i pomarańczowych kwiatach: 'Diane' - intensywnie czerwone kwiaty, 'Jelena' - pomarańczowe kwiaty, 'Feuerzauber' - prawdziwie ogniste kwiaty - środki czerwone, a brzegi pomarańczowe. 

oczary na tle z roślin iglastych, fot. oazazieleni.pl


wtorek, 7 lutego 2017

Moda na grabowe żywopłoty

żywopłot grabowy, fot. oazazieleni.pl
Grab pospolity (Carpinus betulus) jest drzewem dorastającym do około 20 metrów wysokości. Jego wielką zaletą jest to, że bardzo dobrze znosi cięcie i wytwarza gęstą koronę złożoną z wielu drobnych pędów. Dzięki temu rośliny te możemy intensywnie ciąć i nadawać im rozmaite formy. Soczysta zieleń młodych liści grabowych otacza nas każdej wiosny niczym mgiełka. Grabowe żywopłoty nie są już kojarzone jedynie z geometrycznymi, historycznymi ogrodami. Coraz częściej towarzyszą nowoczesnej architekturze. Spotykamy je zarówno w publicznych terenach zieleni, jak i naszych ogrodach, gdzie stopniowo wypierają tujowe żywopłoty sadzone wzdłuż granic działek. 


Za co je lubię?

W grabach bardzo cenię ich zmienność w ciągu roku. Formy żywopłotowe grabów wyróżniają się pośród powszechnie spotykanych zielonych tujowych ścian rosnących wzdłuż granic posesji i pozwalają uniknąć nudy. Wiosną młode listki grabów otaczają nas soczystą zielenią niczym mgiełka, latem mamy zielony, gęsty żywopłot, który jesienią pięknie wybarwia się w odcieniach intensywnej żółci, a zimą widzimy piękny układ szkieletu naszego żywopłotu złożony z mnóstwa przeplatających się pędów. Uzyskujemy jedno miejsce w czterech odsłonach, które może stanowić dynamicznie zmieniające się tło dla niższych nasadzeń.


młode liście grabowe, fot. oazazieleni.pl


grabowe szpalery, fot. oazazieleni.pl

Sadzenie


Najlepszym terminem sadzenia żywopłotów grabowych jest listopad, kiedy to rośliny są już w fazie zimowego spoczynku. Sadzenie jesienne ma przewagę nad wiosennym, ponieważ pozwala roślinom na lepsze ukorzenienie się przed nastaniem nowego sezonu.

Gęste żywopłoty

Dla osiągnięcia gęstego żywopłotu, który będzie ugałęziony od samej ziemi, młode sadzonki grabów sadzimy co około 30-40 cm. Ze względu na dosyć wolny wzrost grabów do sadzenia nie powinniśmy wybierać roślin niższych niż 50-80 cm. 

Szpalery grabowe

Większe drzewa z wyprowadzoną już koroną, które osiągnęły wysokość 1,5-2,5 m sadzimy w odległości co 1-1,5 m. W zależności od wysokości posadowienia korony otrzymamy zielony grabowy szpaler, który ma koronę np. na wysokości 1 metra, a niżej możemy wyeksponować pnie na tle muru, które tez utworzą ciekawy układ.


szpaler grabowy, fot. oazazieleni.pl

Pielęgnacja

Graby nawozimy nawozami wieloskładnikowymi w kwietniu każdego roku. Musimy pamiętać o regularnym podlewaniu, szczególnie w okresach niedoboru wody, ponieważ żywopłoty z przesuszonymi liśćmi nie wyglądają już tak okazale. Warto wzdłuż żywopłotu zamontować linią kroplującą, która wyręczy nas w pracy. Bardzo ważna jest kontrola występowania szkodników, ponieważ soczyste grabowe listki są często porażane przez mszyce i wciornastki. Żeby ograniczyć występowanie szkodników, nie powinniśmy częściej niż raz w roku nawozić roślin. 

Cięcie

Graby rosną dosyć wolno, więc po posadzeniu nie powinniśmy wykonywać silnego cięcia w celu rozkrzewienia roślin, tak jak np. u ligustrów. Graby tniemy 2-3 razy w sezonie skracając górne części pędów wyrastające poza obrys żywopłotu. Bardzo ciekawy efekt osiągniemy tnąc tylko boczne ściany szpaleru grabowego i zostawiając nieregularną wysokość górnej części korony. Ostatniego cięcie powinniśmy wykonywać najpóźniej w sierpniu, żeby młode pędy zdążyły zdrewnieć przed zimą.